By Burak HDC Akademi • • • • 0 Comments

Otomasyon Panolarının Teknik Özellikleri | HDC Akademi

hdc otomasyon pano

Otomasyon sistemleri ev, iş, hastane ve daha birçok yerde karşımıza çıkmaktadır. Örnek vermek gerekirse; şu an bu yazıyı okumak için kullandığınız bilgisayarın enerjisini, binanın otomasyon panosu sağlamaktadır. Bu yazımızda otomasyon panolarının teknik özelliklerini, güvenlik şartlarını ve standartlarını sizler için inceledik.

Otomasyon panolarını, teknik özellik kapsamında dört tane ana başlıkta inceleyebiliriz. Bunlar;

► Mekanik Tasarım,
► Elektriksel Tasarım,
► Elektronik Donanım,
► Plan, Şema ve Resim Düzenlemesidir.

 

Mekanik Tasarım

Panonun dış kapağı üzerinde ismini, imal tarihini, işletmenin gerilim ve frekansını gösteren bir etiket olmalıdır. Bu etiket kazımalı veya plastik tipte olmalıdır ve dış ortam koşullarından etkilenmemelidir, silinmemelidir. Panoların içine konulan göstergelere bakılması için küçük pencereler konulur. Bunlar mekanik zorlamalara, kimyasal etkilere dayanıklı malzemeden yapılır ve en az 3 mm kalınlığında, renksiz, şeffaf olmalıdır.
 

Panonun bütün açıklıkları belirlenen koruma derecesini sağlayacak şekilde kapatılmalıdır. Kablonun giriş kısımları montajlanırken kolayca açılıp kapatılabilmelidir. Panoların koruma derecesi de en az IP54 olmalıdır. Eğer montaj yapılırken delik vs. açıldıysa bu koruma sınıfını azaltmayacak şekilde tekrar düzenlenmelidir. Ayrıca havalandırma kısımları da bu koruma derecesine uygun şekilde yapılmalıdır.

Kapak üzerinde bağlantı şemasının olacağı bir cep olmalıdır. Bağlantı şemaları bu cebe konulmalıdır. Ek olarak PLC olan yerde taşınabilir bilgisayar konulabilmesi için katlanabilir sehpa bulunmalıdır. 

 

Elektriksel Tasarım

Anlatılan otomasyon panosu 50Hz frekansta üç fazlı alternatif akımda nominal izolasyon gerilimi 1000V’a kadar olan panolardır. Pano içinde kullanılan kablolar ve bileşenler, TSE ve IEC standartlarına uygun olmalıdır. Ayrıca pano içerisindeki donanımsal bileşenler ROHS uyumlu olmalıdır. ROHS uyumlu olması çevresel etki yaratacak malzemelere sahip olmadığı anlamına gelmektedir. Kablo kanalları, klemensler ve diğer plastik elemanlar alev iletmeyen tipte olmalıdır.
 
 
 

Kontrol devresinin ihtiyacını sağlayacak güçte izolasyon transformatörü kullanılmalıdır. Panolardaki tüm giriş-çıkış koruma ve kontrol elemanları ile bağlantı klemensleri ve kabloları projeye uygun şekilde etiketlenmelidir ve kolayca sökülmemelidir.
 

Kablo eki yapılacaksa klemens kullanılmalıdır. Klemens grubu ile sahadan gelen kabloların panoya giriş yeri arasındaki mesafe en az 20 cm olmalıdır. Bir terminale birden fazla kablo bağlanmamalıdır. Böyle bir durumda dağıtım için kablo yüksüğü ile dağıtım klemensi kullanılmalıdır.
 

Pano hazırlanırken en önemli noktalardan biri ise kabloların renkleridir. Bunlar aşağıdaki tabloya uygun bir biçimde hazırlanmalıdır:
 
Panodaki butonlar ise aşağıdaki tabloya göre düzenlenmelidir:
 

Bunlardan ayrı olarak ikaz, gösterme işaretleri vardır. Sıkıntılı bir durumda, arıza durumunda, operatörün dikkatinin çekilmesi gerekilen durumlarda yanıp sönen ikazlar kullanılır. Bunlar da kırmızı, sarı, yeşil veya mavi olabilir.
 
Yıldırımdan kaynaklı aşırı gerilime karşı aşırı gerilim koruyucu cihaz (parafudr) kullanılmalıdır. Ayrıca sistemde acil stop butonu varsa emniyet rölesi ile kullanılmalıdır. Pano içinde aydınlatma ve 230 V topraklı priz olmalıdır.

 

Elektronik Donanım

Elektronik elemanlar %10 ve %95 arası bağıl neme uygun şekilde seçilmelidir. Koruma seviyeleri en az IP20 olmalıdır ve 2000 metre yüksekliğe kadar çalışabilir olmalıdır. Yedek güç kullanımında en az 300 saat ve normal enerji seviyesinde, 25°C sıcaklık altında 1000 saat süreyle bilgi depolayabilmelidir. CPU modülü üzerinde durumunu gösteren LED bulunmalıdır. Her giriş kanalı üzerinde lojik olarak “1” geldiğinde durumunu gösteren lamba veya LED olmalıdır. PLC’ler IEC standartlarına uygun olmalıdır. Acil durumda bu cihazlar kullanılmamalıdır.
 
 

Tüm dijital çıkışlar birbirinden bağımsız yarıiletken veya mekanik PLC tipi röleler ile sahadan izole edilmiş olmalıdır. Pano içi sinyaller ile sahaya gidecek sinyallere ayrı güç kaynağı kullanılmalıdır. Bunlara uygun bir biçimde sigortalar konulmalıdır. Bağlantı ucu blokları “Güç devreleri”, “İlgili kontrol devreler” ve “Dışarıdan beslenen diğer kontrol devreler” olmak üzere üç gruba ayrılmalıdır.
 

 

Plan, Şema ve Resimlerin Düzenlenmesi

Her çizime ait başlıkta; en azından proje ismi, proje aşaması, projeyi yapan, çizen ve kontrol edenin isimleri ve tarih bulunmalıdır.Çizimlerin numaralandırılmasında ilgili sistemin adı belirtilmelidir.Çizimler/Kontrol Panosu projeleri en az A4 ebatlarında kâğıtlara basılmalıdır.Sinyal Giriş/Çıkış Listesi olmalıdır. Kablo listelerinde kablonun numarası, tipi, kesiti, nereden nereye çekileceği, metrajı, gürültü seviyesi gibi detaylar bulunmalıdır. Kontrol Panosu Projedökümanı olmalıdır.

 

By Burak Otomasyon Haberleri • • • • • • 0 Comments

Binalarda Otomasyon Uygulamaları ve KNX

Günümüzde verimlilik artık olmazsa olmaz şeylerin başında geliyor. Bina otomasyonu da verimlilik çözümlerinde çok başarılı uygulamalar gerçekleştirmeye olanak sağlıyor. Peki bu uygulamalar nasıl gerçekleşiyor?

Neden Bina Otomasyonuna İhtiyaç Duyulur?

Bina otomasyonunda temel amaç tek bir yerden tüm sistemin izlenip, kontrol edilebilmesidir. Günümüzde orta ve devasa büyüklükteki binalar için otomasyon 3 temel kısımda incelenebilir.

►Mekanik Sistemin Kontrolü

o İklimlendirme cihazları
o Pompalar, Hidroforlar, Fanlar vb.

►Aydınlatma Sisteminin Kontrolü

o Işığın gün içinde gelişine göre aydınlatmanın sağlanması
o Doğru ve yerinde aydınlatmanın sağlanması
o Aydınlatma çözümlerinde maksimum tasarrufun sağlanması

►Elektriksel Sistemin Kontrolü

o CCTV Sistemler
o Yangın Koruma
o Her türlü elektriksel kontrol aygıtı (enerji analizörü, kompanzasyon sistemleri, ayırıcı, kesici, röle, kontaktör vb.)

Tüm bu sistemlerin kontrolü tek bir merkezden sağlanabilmektedir.

Bina Otomasyonu Bize Neler Kazandırır?

► Enerji Verimliliği için bina otomasyonu olmazsa olmazdır. Bize hem iklimlendirme çözümlerinde hem de aydınlatma çözümlerinde model olur.

► Bina güvenliği için çok önemlidir. Yangın, sel, doğalgaz kaçağı vb. durumlarda sistem binayı dolayısıyla insanları en hızlı şekilde uyarmaktadır.

► Zaman kazandırır.

► Çok daha az çalışan ile tüm sistem kontrol edilebilir. Personel giderlerini azaltmaya yardımcı olur.

Hangi Tip Binalarda Kullanılır?

►Alışveriş Merkezleri
►Rezidanslar
►Stadyumlar
►Fabrikalar
►Plazalar
►Eğlence Merkezleri

KNX Nedir?

KNX uluslararası yaygınlığı ve kabul edilebilirliği olan Ev ve Bina Otomasyonu açık sistem bir standarttır. 2002 yılında Avrupa’da üç farklı protokol kullanan üreticilerin bunu standartlaştırma istemiyle ortaya çıkmıştır. Dünya’nın tek açık standardıdır. KNX’in temel özellikleri;

►Açık yapıda bir sistemdir.

►Her türlü sistem kontrol edilebilir.

►Başka bina otomasyonu sistemlerine kolayca bağlanır.

►EN 50090’la uyumludur.
 

Bu teknoloji kendi parasını kısa sürede amorti edebilmektedir.
 

knx.JP
 

Bir Odada KNX ile Neler Yapılabilir?

►Oda içindeki projeksiyon cihazın ve perdesini kontrol edebiliriz
►Jaluziler kontrol edilebilir
►Odanın sıcaklığını ayarlayabiliriz.
►Odanın aydınlatma seviyesini ayarlayabiliriz.

 

KNX’e Yardımcı Neler Kullanılır?

 

1- Varlık Kontrolü

Varlık sensorleri diğer klasik tip sensorların aksine etkin olduğu ortamda kişilerin alanda olup olmadıklarını denetleyerek çalışır.

 

 Varlık Dedektörü
 
 
varlıkJPG.JPG
Varlık Sensoru Tanıma Bölgesi
 
Yukarıda şekilde görüldüğü üzere varlık sensorunun tanımladığı bölge gözükmektedir.
 
2) Zaman Ayarlı Kontrol

Aydınlatma, binanın açık/kapalı olduğu dönemlerde kullanılır.
 
3) Dimleme Kontrolü

İstenilen aydınlık seviyeleri dilmeme yapılarak elde edilebilinir. Farklı aktivitelerin aydınlatılmasında sıklıkla kullanılır.
 
4) Gün Işığı Kontrolü

Gün ışığının aydınlatabileceği alanlar bu ışığın kullanılmasına izin verilerek, gerekli tasarruf sağlanır.
 
5) Lümen Kontrolü

Lümen kontrolü yapılarak lambanın kullanım süresi boyunca eşit sürede aydınlatma yapılması sağlanır. Lamba ömrü başlangıçta ışık seviyesi düşürülür, lamba yaşlandıkça ışık seviyesi artırılır.
 
 
KNX Hattına Bağlanabilen Cihazlar

►Güç Kaynakları, USB Interface, RS-XXX, Hat kuplörü
►Çıkış Modülleri DIM, DALI, Isıtma-Soğutma vb.
►Sensor ve Dedektörler
►Mantık İşlemcileri
 
KNX Kablolama İşlemleri

►Projelerde kesinlikle KNX’e uygun kablo kullanılmalıdır.
►Kullandığımız kablo tipi genelde YCYM 2*2*0,8’dir.

 
Kablolama Topolojisi

►KNX sisteminde yıldız bağlantı, ağaç bağlantı ve “daisy-chin” kullanılabilinmektedir.

►Yıldız bağlantı ve ağaç bağlantıda loop gerçekleşmesinden ötürü daisy-chin tercih edilir.

 

ring.JPG
 
 
Eğer hatta birden fazla KXN hattı var ise;
 
►Her hattın başına bir adet hat kuplörü kullanılır.
►Her bir adet hat kuplörü için ayrı güç kaynağı temin edilir.
 
 
çoklubağlantı.JPG
 
KNX Çoklu Bağlantı
KNX Hattı ve Mesafe Kısıtlamaları

►Hattaki toplam kablo uzunluğu 100 metreyi aşmamalıdır.
►Güç kaynağı ile son ünite arasındaki mesafe 350 metreyi aşmamalıdır.
►İki ünite arasındaki mesafe 700 metreyi aşmamalıdır.
►Sistemde birden fazla güç kaynağı varsa iki güç kaynağı arası mesafe 200 metreden az olmamalıdır.
 
 

mesafe.JPG
 
KNX Mesafe Kısıtlamaları